Diario digital de la merindad
Dentro del ciclo de conferencias sobre “Historia de Navarra en la Alta Edad Media” organizadas por Berbintzana Euskal Kultur Taldea, el próximo sábado 21 de octubre, Erlantz Urtasun impartirála charla Los vascones contra los germanos”. Será a las 11.30h en el Centro Cívico de la localidad.
Calendario de conferencias
Día 18 de noviembre: La creación del reino de Pamplona.
Día 16 de diciembre: El reino de Pamplona (824-1150).
ERRENSA, erromatar ara Berbintzanako Eretas Museoan
Abenduak 18an, igandearekin, Berbintzanako Auzo Etxean, Erlantz Urtasun historialariak Berbintzana Taldeak antolaturiko “Nafarroako Antzinateko Historia”, Burdin arotik Erromatar aldia bitarte ikastaroari zegokion bigarren hitzaldia eskaini zuen.
Erlantzek gure arbasoen eta erromatar munduaren arteko elkarbizitzaren lehen tartea azaldu zuen. Erran nahi baita militarki eta kulturalki Erroma garaiezinaren aldia, eta nola gure arbasoek hasieratik haien adiskide izaten aukeratu zuten. Izan ere, ez zuten erromatarren aurka borrokarik egin, areago, erromatarrek hainbatetan defendatu gintuzten, Numantziako gerlari ospetsuek gure hegoaldeko hiriren bat inguratu eta eraso zutenean kasu.
Erlantz Andeloko, Santa Krizko edota Kalagorriko auzokideak kanpotik etorririko erromatarrak baino erromatar hiritar bihurturiko bertoko baskoiak zirela ulertarazten saiatu zen, erromatar legioetan borrokan ari izan ziren baskoiak, haien hizkuntza, ohiturak eta arauak errespetatu zitzaizkien baskoiak. Erromatarrek idatziz “baskoiak” deitu ziguten. Ez dugu gure arbasoei deitzekotz lehenagoko izendapenik ezagutzen.
Zibilizazio hark ongizate maila eta merkatal salerosketa mogimendu itzela erdietsi zuela aipatu zigun, uste genuen lurraldea baino eremu zabalagoa gizatiarazten, eta gero, Inperioko hondamendia medio, ondorengo mendeetan ezagutuko ez zena: Santa Krizen apaingarri materialak egungo Turkiatik ekarri bide zituzten, edota Irungo kai erraldoiak, bainuetxeak, berogailuak…
Eta guregan eraginik ukan ez zuten erromatar konkista kanpainak eta parte hartu genuen haien arteko guda zibilak bereiztu zituen. Adibidez, Julio Zesarren aurka, Pompeioren lagunak eta haren aldekoak izan ginen, hain zuzen beharbada gure Iruñeari bere izena eman ziona, “Pompelo”, euskarari ere dagokiokeena, “-elo”k populazio gune garrantzitsua adierazten baitzuen, gure hurbileko Andelo (And+elo)k erakusten duen moduan.
Eta bertaraturiko batzuk ERETAS museoan dugun eta ERRENSA (euskaraz izendaturiko emakumezko sinesmena) zenari eskainiriko erromatar aldiko ara duela urte gutxi Larragako erdigunean, botika ondoan, agertu zela ohartu ginen.
Erlantzek aurkitzen diren hondarren inguruan politikariek duten ohiko jarduera kritikatu zuen, baita zenbait historialarirena, arkeologorena ere, Nafarroan agintzen duenaren arabera “historia” aldatzekotz gai baitira, Auñamendiz hegoalderantz nahiz iparralderantz aurkiturik eta sailkaturik zeuden hainbat aztarna “galdu” baitira, egun auskalo zein toki aberatsetan izanen diren…
Hurrengo urtarrilaren 22an, igandearekin, 11:30etan, Berbintzanako Auzo Etxean, ERLANTZ URTASUN ANTZANOk bere hirugarren hitzaldia eskainiko digu. Bertan erromatar inperioko bukaera azalduko du, eta nola gure arbasoek.
Berbintzana Taldea
Euskal Kukltur Elkartea
Berbintzana Taldea tendrá el próximo domingo 18 de diciembre, a las 11.30 en el Centro Cívico, la segunda charla del ciclo “Historia de Navarra en la Antigüedad” que nos impartirá en castellano el historiador Erlantz Urtasun. En esta ocasión el título de la charla será Los vascones en época romana
Ciclo de Historia de Navarra en Berbinzana
El historiador Erlantz Urtasun se acercó el pasado 26 de noviembre hasta el Centro Cívico de Berbintzana para impartir la primera charla del ciclo organizado por Berbintzana Euskal Taldea “Historia Antigua de Navarra. De la Edad de Hierro a los Romanos”.
Erlantz tuvo ocasión de mostrar algunos de los pocos vestigios que quedan de aquella época, como son as estelas/lápidas vasconas de época romana escritas en latín, dedicadas a familiares muertos o a diversas creencias con nombres en euskara, como la que se puede contemplar en el museo de Las Eretas de Berbintzana dedicada a ERRENSA (creencia femenina vascona de hace 2000 años). Estos restos, con nombres en euskera, se han localizado al sur de los Pirineos en Alta Navarra (12), en Gipuzkoa (1-2) en Bizkaia (1-2), en Álava (12+Veleia) en Rioja y norte de Soria (12), en la zona de Cinco Villas de Aragón (12), y algunas más en zonas de Alto Aragón y Pirineo catalán. Al parecer, son más numerosas al norte de los Pirineos, sobre todo en la llanura hacia el Garona, desde Andorra a Burdeos. Solo cerca de Auch (antiguo Elinberri), no lejos de Toulouse, se han localizado más de 100. Otras evidencias son los escritos, en latin ó griego, referidos a nuestros antepasados, entre otros los de Julio César o Estrabon, que detallaron las diferencias como pueblo distinto a los de alrededor “en idioma, aspecto físico, costumbres, leyes e instituciones”, explicó el historiador.
El ciclo de conferencias continuará el domingo 18 de diciembre, a las 11:30 en el mismo lugar .
De la mano de Berbintzanako Euskal Kultur Elkartea, el historiador Erlantz Ertasun impartirá cuatro sesiones de conferencias acerca de la “Historia de Navarra en la antigüedad. Desde la Edad de Hierro hasta los romanos”. Las dos primeras sesiones se han organziado para los sábados 26 de noviembre y 17 de diciembre. La tercera sería en enero y la última, ya en febrero, consistirá en una visita a Las Eretas y Andelos (Mendigorria). Las charlas son abiertas y gratuitas.
_______
Berbintzana Taldeak Erlantz Urtasun historialariarekin Nafarroako Antzin Aroari buruzko lau saio adostu ditu. Sorta bakoitza zenbait solasaldietaz osatuko da eta hauen ondoren txango bat egin nahi da lurgunean, landutako garaia ikusteko. Lehenengo bi solasaldiak “Nafarroa Antzin Aroan: Burdin arotik Erromatarrak arte”ri buruzkoa izanen dira azaroak 26 eta abenduak 17 hain zuzen ere. Hirugarrena urtarrilan eman dute eta bukatzeko, otsailan bisitatuko dute Eretas eta Andelos (Mendigorria). Hitzaldiak dohainik dira eta edonor joan daiteke.